ฐานข้อมูลพืชพรรณไม้ภายในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของมูลนิธิชัยพัฒนาชื่อ : ดอกชมจันทร์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ipomoea alba L.
ชื่อวงศ์ : Convolvulaceae
ชื่อสามัญ : Moonflower
| ชนิด/ประเภท | ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นพืชสมุนไพร ที่เจริญเติบโตได้ง่ายๆ เป็นไม้เถาเลื้อย เป็นทรงพุ่ม |
| ราก | ราก มีระบบรากแก้ว แทงลึกลงในดิน มีรากแขนงรากฝอย มีลักษณะกลมๆ ฝอยๆ ออกรอบๆลำต้น มีสีน้ำตาล |
| ต้น | ลำต้น เป็นไม้เถาเลื้อย มีทรงพุ่ม ลำต้นเป็นเถาเหนียว มีลักษณะกลมๆ เถาอ่อนมีสีเขียวอ่อน เถาแก่มีสีน้ำตาลอมเขียว |
| ใบ | ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ก้านใบยาว มีสีเขียว ใบมีลักษณะรูปหัวใจ ใบมีขนาดใหญ่ มีสีเขียว |
| ดอก | ดอก ออกดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบซอกกิ่ง ก้านดอกมีสีเขียวหรือสีม่วง กลีบเลี้ยงเป็นหลอดยาว มีสีเขียวอ่อน ดอกมีลักษณะรูปแตร มี 5 กลีบ กลีบดอกมีสีขาว มีกลิ่นหอม ใช้รับประทาน จะออกดอกบานในช่วงเช้า |
| ผล | ผล มีลักษณะทรงกลม จะเป็นผลแห้งแตกได้ มีสีน้ำตาลเข้มเกือบดำ มีเมล็ดเล็กๆ อยู่ข้างใน ลักษณะรูปทรงกลม เมล็ดมีขนาดเล็กๆ มีสีน้ำตาลอ่อน |
การกระจายพันธุ์ : พบขึ้นตามชายห้วยหรือในป่าดิบที่ชุ่มชื้น ที่ความสูงใกล้ระดับน้ำทะเล จนถึง 700 เมตร
นอกเหนือจากข้อมูลข้างต้นนี้ ยังพบว่า ดอกชมจันทร์ เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนของทวีปอเมริกากลางและอเมริกาใต้ สามารถพบได้ทั้งในเขตอบอุ่นและเขตร้อนของอเมริกา ประเทศออสเตรเลีย และในกลุ่มประเทศเขตร้อนของทวีปเอเชีย พืชในสกุลนี้มีประมาณ 650 ชนิด ซึ่งมีมากที่สุดในวงศ์ หลายชนิดเป็นไม้ประดับที่รู้จักกันดี คือ มอร์นิ่งกลอรี่ หรือผักบุ้งฝรั่ง และบางชนิดสามารถรับประทานได้ ที่รู้จักกันดี เช่น ผักบุ้ง และมันเทศ และบางชนิดยังใช้เป็นยาสมุนไพรด้วย
การเพาะปลูก : ต้นชมจันทร์สามารถขึ้นได้ในดินเกือบทุกชนิดที่มีความร่วนซุย พื้นที่ต้องระบายได้ดี เจริญเติบโตได้ในสภาพกลางแจ้งที่มีแสงแดด แปลงปลูกอาจยกแปลงผักทั่วไปเพื่อป้องกันน้ำขัง วิธีปลูกโดยขุดหลุมปลูกลึก15-20ซม.รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก 200-500 กรัม/หลุม จากนั้นจึงนำต้นกล้าลงปลูก ระยะปลูกที่ใช้ปลูกคือ ระหว่างต้น 40-50 ซม. และระหว่างแถว 70-100 ซม. ในช่วง 1 เดือนแรกหลังปลูกควรมีการให้น้ำวันละ 2 ครั้ง คือ ตอนเช้าและตอนเย็น เมือต้นสามารถตั้งตัวได้แล้ว จึงให้น้ำวันละครั้ง เมื่อต้นดอกชมจันทร์เริ่มแตกยอดควรมีการทำค้างคล้ายกับค้างถั่วฝักยาวหรือทำเป็นซุ้ม หลังปลูกประมาณ 2-3 เดือนก็จะเริ่มออกดอก
การเจริญเติบโต : เป็นพืชที่ชอบแดด ชอบน้ำแต่ไม่แฉะน้ำไม่ขัง มีระบบระบายน้ำได้ดี
ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้ดอกไม้ประดับ ในสหรัฐอเมริกา แต่บางพื้นที่ของประเทศไทย มีการนำดอกมารับประทานเป็นอาหาร ช่วยแก้ท้องผูกท้องเฟ้อ แก้จุกเสียด แก้ปวดท้อง ช่วยย่อยอาหาร ช่วยขับลม ช่วยลดคอเลสเตอรอล เป็นยาระบาย ช่วยขับปัสสาวะ แก้ร้อนใน ช่วยรักษาริดสีดวงทวาร ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง ช่วยบำรุงร่างกาย
แก้ปวดเมื่อย แก้ตะคริว แก้เหน็บชา ใช้ฆ่าพยาธิ แก้โรคผิวหนัง ช่วยบำรุงโลหิต ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง ช่วยป้องกันโรคดีซ่าน ช่วยบำรุงสมอง